Woord van de voorzitter: Eén mei, overtuiging en strijd over de grenzen en generaties heen

We vieren het Feest van de Arbeid. In weze vieren we met 1 mei onze sociale verwezenlijkingen en verworvenheden. En wat velen ondertussen reeds vergeten zijn, onze achturige werkdag. Want daar is de viering van 1 mei mee begonnen. Op het eerste congres van de Tweede Internationale in 1889 werd besloten om op 1 mei 1890 een internationale strijddag voor de achturige werkdag te houden. Idee en uitwerking was een Amerikaanse vakbond – jazeker, het waren de Amerikanen. Een jaar later werd besloten om van 1 mei een traditie te maken met drie hoofddoelen: de achturige werkdag, arbeidsrechten en het behoud van de vrede. Of hoe de mondiale actualiteit nog steeds de geschiedenis benaderd. 

Wanneer men vakbondsmensen ziet rondlopen met een rode driehoek, denkt men al te gauw dat dit een symbool is van een politieke overtuiging. Niets is minder waar. De rode driehoek die op zijn punt staat, werd door de Franse arbeiders op 1 mei 1890 gedragen als symbool voor hun strijd om de achturige werkdag. De drie punten staan voor acht uur arbeid, acht uur rust en acht uur vrije tijd. Een syndicaal symbool. 

Helaas werd dit symbool ook gebruikt in de concentratiekampen van de Nazi’s om politieke gevangen – socialisten, communisten, vakbondsmensen,… – te ‘merken’. Wist je dat Hitler in 1933 besliste om van 1 mei een betaalde feestdag te maken en hierdoor vele vakbondsmensen naar Berlijn lokte om ze vervolgens op te pakken en naar concentratiekampen te voeren? Met de trein! Hiermee werd tevens het lot bezegeld van de sociale strijd in Duitsland en werd de angst en het sociaal ongenoegen massaal gecultiveerd door middel van het verspreiden van desinformatie en het creëren van vijandsbeelden. We zien het opnieuw gebeuren. 

Het dragen van dit symbool is vandaag dan ook een uiting tegen extreem-rechts, de onverdraagzaamheid, de vrijheidsberoving in daden en denken, de ontmenselijking van u en ik. 

Wat heeft deze geschiedenis nu te maken met ACOD Spoor? Alles. Het bepaalt onze overtuiging en strijd. Gisteren, 30 april, voerden we met de Europese Transportvakbond ETF actie aan de Finse ambassade niet ver van het station Brussel-Schuman. De Finse regering – een coalitie van rechtse en extreem-rechtse partijen – heeft een resem maatregelen tegen werknemers uitgevaardigd met grote gevolgen voor de sociale verworvenheden en arbeidsrechten. We zien eenzelfde toestanden in Italië waar de erfenisdragers van Mussolini aan de macht zijn. Niet alleen de sociale verworvenheden worden afgepakt, ook de persvrijheden worden zonder aarzeling aangepakt. Dergelijke symptomen voorspellen onweer van het ergste soort. En het klimaat is al in crisis. 

Vakbondswerking is werken aan een rechtvaardige, veilige en respectvolle samenleving. Dat moeten we op 1 mei ten volle beseffen. De sociale vooruitgang is er dankzij generaties vakbondswerking.

Daarom ook verzetten we ons tegen de afbouw van het spoor als een openbare dienst. De nabijheid en kwalitatieve dienstverlening van een openbare dienst, of het nu openbaar vervoer, onderwijs, zorg of post is, is van het grootste belang om de democratie in stand te houden.

Wanneer de openbare dienstverlening uitgehold wordt, overheerst het ongenoegen met een zoveelste zwarte zondag. Veertig jaar neoliberaal beleid heeft superrijken rijker gemaakt. De democratie betaalt het gelag.

Eén mei is niet alleen onze rode feest- en strijddag van de Arbeid, maar ook die van de Democratie!

Günther Blauwens

Voorzitter Vlaamse ACOD Spoor